Let op uw Wwft meldplicht! Rechter verlangt onderzoeksplicht
De rechter heeft recent het niet voldoen aan de meldplicht bestraft als een misdrijf. De administrateur in kwestie had verzuimd onderzoek te doen naar een aantal contante ontvangsten en leningen. De rechtbank verweet de administrateur geen vragen te hebben gesteld. Dit oordeel raakt de bedrijfsvoering van iedere accountant en adviseur. Let hierop.
Wie zijn de instellingen in de Wwft?
De Wwft (voluit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme) legt aan verschillende groepen professionals verplichtingen op. Deze groepen worden door de Wwft enigszins cryptisch aangeduid als ‘instellingen’. Daaronder worden ook accountants en belastingadviseurs gerekend. Het gaat er niet om wie die de dienst verricht of hoe diegene zichzelf aanduidt, maar om welke activiteit wordt verricht. Dat merkte een administratiekantoor die vond dat administratieve diensten beperkter waren dan wat een accountant normaliter deed. De rechter ging niet mee in dat verweer. Ik ga verderop op die uitspraak in.
Meldplicht blijft onderbelicht
De verplichtingen die de Wwft oplegt , betreffen enerzijds de identificatieplicht en anderzijds de meldplicht. De verplichting cliënten te identificeren, het know your customer principe, is bekend en behoeft inmiddels weinig toelichting. Dat is echter anders gesteld met de meldplicht.
Wettelijk begrip meldplicht
Het wettelijk begrip in de Wwft, wat tot een melding van een ongebruikelijke transactie kan leiden, is een ‘transactie’. Dat is volgens de wettelijke definitie een handeling of samenstel van handelingen van of ten behoeve van een cliënt waarvan de instelling ten behoeve van haar dienstverlening aan die cliënt heeft kennisgenomen. Het gaat dus om informatie waarvan de accountant of belastingadviseur in het kader van zijn dienstverlening aan de cliënt kennis heeft genomen.
De wet ken twee indicatoren die tot een melding van een ongebruikelijke transactie kunnen leiden:
• De objectieve indicator: een contante betaling van meer dan 15.000 Euro
• De subjectieve indicator: transacties waarbij de meldingsplichtige aanleiding heeft om te veronderstellen dat ze verband kunnen houden met witwassen of financiering van terrorisme
Vooral subjectieve indicatoren van belang voor de praktijk
Aangenomen dat contante betalingen in de adviespraktijk niet of nauwelijks voorkomen, is vooral de subjectieve indicator van belang. Het verband met de dienstverlening van een accountant of belastingadviseur is dat de Hoge Raad heeft uitgesproken dat belastingfraude naast andere delicten (bijvoorbeeld valsheid in geschrifte) tot een meldingsplichtige transactie kunnen leiden. Dat is in de praktijk niet eenvoudig toe te passen; belastingfraude is opzettelijk een onjuiste aangifte indienen maar dat is vaak niet duidelijk. Daarvoor is vaak extra onderzoek nodig.
Niet onderzoeken van contante betalingen en leningen leidt tot misdrijf
Het niet voldoen aan de meldingsplicht is in de Wwft aangemerkt als een misdrijf. Dat merkte ook een administrateur die verzuimde onderzoek te doen naar contante betalingen en ontvangsten die als leningen bij de cliënt werden aangemerkt. Het Openbaar Ministerie merkte die posten bij een cliënt aan als ongebruikelijke transacties. De rechtbank volgde dat standpunt en verweet de administrateur geen vragen te hebben gesteld over de contante betalingen en mondelinge leningsovereenkomsten. De administrateur kreeg een geldboete van € 8.000,- waarvan € 4.000,- voorwaardelijk.
Meldplicht niet te veronachtzamen
Deze uitspraak geeft aan dat de meldplicht voor de Wwft een serieuze zaak is voor accountants en belastingadviseurs. Indien een accountant of belastingadviseur bij een cliënt bekend wordt met onduidelijke transacties, kan dat niet zo maar genegeerd worden en dient verder onderzoek te worden ingesteld.