Uitworp aangifte verplicht de Inspecteur niet tot nader onderzoek

Als de computer van de Belastingdienst een aangifte ´uitwerpt´ op grond van bepaalde signalen en wegingen, mag de inspecteur een controle achterwege laten. Deze verspeelt daarmee niet zijn nieuwe feit. Wij betreuren deze uitkomst en vinden de bovenmatige rechtsbescherming voor de inspecteur niet redelijk.

De aangifte inkomstenbelasting 2012 van belanghebbende is door de systemen van de Belastingdienst ´uitgeworpen´, met als reden dat sprake was van onder meer een hoog TBS verlies. De inspecteur heeft de aangifte ondanks de uitworp niet nader beoordeeld en heeft de aanslag conform de aangifte opgelegd. Vervolgens heeft de inspecteur naar aanleiding van de aangifte 2013 – welke aangifte niet is uitgeworpen – aanvullende vragen gesteld aan belanghebbende. Naar aanleiding van het antwoord van belanghebbende heeft de inspecteur voor de jaren 2012 en 2013 een navorderingsaanslag opgelegd. Daarbij komen de vragen op of de Inspecteur ten tijde van het opleggen van de navorderingsaanslag wel de beschikking had over een nieuw feit en of de inspecteur een ambtelijk verzuim heeft begaan.

Als hoofdregel geldt dat de inspecteur bij het vaststellen van de aanslag uit mag gaan van de juistheid van de gegevens die de belastingplichtige in zijn aangifte heeft vermeld. Daarbij is de inspecteur in beginsel niet tot nader onderzoek verplicht. Bij redelijke twijfel aan de juistheid van de aangifte is de inspecteur echter wel gehouden nader onderzoek te doen.

A-G Niessen heeft in zijn conclusie verwezen naar een uitspraak uit 2018 en komt tot de conclusie dat een uitworp een onderzoeksplicht voor de inspecteur met zich brengt. In het verlengde hiervan merkt de A-G op dat een uitworp juist een waarschuwing is voor het feit dat een onderdeel van de aangifte ‘verdacht’ is en daarom aandacht verdient. Kortom, het feit dat de aangifte van belanghebbende is uitgeworpen had voldoende aanleiding moeten zijn voor de inspecteur om deze nader te onderzoeken.

De Hoge Raad stelt voorop dat de hoofdregel altijd geldt, ongeacht of de aangifte op grond van vooraf vastgestelde criteria (‘uitworpredenen’) in aanmerking komt voor nader onderzoek en ongeacht of dit nadere onderzoek van de aangifte plaatsvindt. De Hoge Raad is van oordeel dat een ‘uitworp’ niet standaard de verplichting met zich brengt de aangifte nader te onderzoeken. Daarmee lijkt de inspecteur zijn recht op navordering niet te verspillen indien hij een uitgeworpen aangifte niet nader onderzoekt.

Wij betreuren deze uitkomst en zijn meer gecharmeerd van de conclusie van de A-G. Die doet meer recht aan de positie en rechtsbescherming van een belastingplichtige. Het is in de praktijk namelijk maar zeer de vraag of een niet gecorrigeerde aangifte daadwerkelijk niet is beoordeeld. Dat kan best het geval zijn, zij het – achter bezien – misschien onjuist. Het zou in onze ogen voor de hand hebben gelegen hier enige bewijslast naar de inspecteur te schuiven en deze te laten bewijzen dat de aangifte daadwerkelijk niet is beoordeeld. Dat is natuurlijk lastig, zo´n negatieve bewijslast. Maar om de bescherming nu volledig bij de inspecteur te leggen vinden wij op zijn zachtst gezegd niet redelijk. Het is helaas niet anders, want de Hoge Raad heeft altijd gelijk.

Heeft u vragen hierover, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen door een e-mail te sturen naar info@ft-advocaten.nl, te bellen naar +31 (0) 85 006 2222 of ons contactformulier in te vullen.