Vragen over adviseur in Verklaring vermogen in het buitenland

Zodra de Belastingdienst op het spoor is dat iemand vermogen buiten het zicht van de fiscus aanhoudt in het buitenland, wordt de (mogelijke) houder van het buitenlandse vermogen verzocht een “Verklaring vermogen in het buitenland” in te vullen. Dat is een formulier waarin de Belastingdienst vragen stelt over onder meer de herkomst en de omvang van het vermogen en of er sprake is geweest van schenkingen. De beantwoording van deze vragen is volgens de Belastingdienst van belang voor de belastingheffing (art. 47 AWR). In de begeleidende brief bij dit formulier staat vermeld dat een belastingplichtige verplicht is de in het formulier verzochte gegevens duidelijk, stellig en zonder voorbehoud aan te leveren (art. 49 AWR).

Inmiddels is aan de verklaring een nieuwe vraag toegevoegd. Hierbij wordt aan belastingplichtige gevraagd of de belastingplichtige door iemand is geadviseerd zijn vermogen in het buitenland te stallen of een constructie op te zetten met buitenlandse vennootschappen. Hierbij wordt tevens verzocht bewijsstukken over te leggen. Deze vraag is in onze ogen enkel opgenomen met het oog op het onderzoek naar een mogelijke medeplegersboete voor de adviseur. Het is dus oppassen geblazen voor de adviseur in dit soort gevallen.

Wij vinden het opvallend dat deze nieuwe vraag in de verklaring is opgenomen. Deze vraag ontbeert namelijk iedere relevantie voor de belastingheffing. Hierdoor is artikel 47 AWR niet van toepassing en is de belastingplichtige niet verplicht deze vraag te beantwoorden. Dat in de begeleidende brief met een beroep op artikel 47 AWR desondanks de indruk gewekt wordt dat men wél verplicht is deze vraag te beantwoorden, is dan ook op zijn minst misleidend.

Hier komt nog bij dat tevens verzocht wordt om bewijsstukken van de rol van de adviseur. Tot deze bewijsstukken zal vermoedelijk correspondentie tussen adviseur en belastingplichtige behoren waarin de fiscale positie van belastingplichtige wordt belicht. Deze informatie valt onder het informeel verschoningsrecht van de adviseur en hoeft derhalve niet aan de fiscus verstrekt te worden.

Gedane zaken nemen echter geen keer. Als de belastingplichtige deze informatie verstrekt aan de inspecteur, zit het in het dossier. Van teruggeven zal geen sprake zijn en de inspecteur zal zich ongetwijfeld een oordeel vormen over de rol van de adviseur. Het enige wat dan nog rest, is eisen dat de informatie niet als bewijs mag dienen, omdat het onrechtmatig is verkregen. Wij menen op voorhand dat daar alle aanleiding toe bestaat, omdat de uitgeoefende (indruk van) dwang niet gerechtvaardigd en bovendien misleidend is.

Wij kunnen het opnemen van de nieuwe vraag niet los zien van het nieuwe voorgestelde artikel 67h van de AWR, dat is opgenomen in het conceptwetsvoorstel voor de Fiscale verzamelwet 2025. In dit voorgestelde artikel is een nieuwe inlichtingenplicht opgenomen voor de beantwoording van zuivere boetevragen, die los staan van de belastingheffing. Dit nieuwe artikel zal zeker adviseurs raken in het kader van schuldonderzoeken ten behoeve van medeplegersboetes.

De fiscus heeft eerder in een kennisgroepstandpunt uiteengezet dat hij van mening is deze bevoegdheden ook op grond van de huidige wetgeving al te bezitten. Wij delen deze mening niet en zetten onze vraagtekens bij de verenigbaarheid van het nieuwe artikel 67h met het recht op een eerlijk proces uit artikel 6 EVRM. De praktijk blijkt echter weerbarstig. Hierdoor kan het nooit kwaad stil te staan bij de vraag of bepaalde vragen überhaupt beantwoord moeten worden. Mocht u twijfelen of u verplicht bent vragen van de fiscus te beantwoorden, schroomt u dan vooral niet contact met ons op te nemen.