Zorgplicht werkgever (fiscale afdeling) bij verdragswijzigingen

De loonbelasting is een tweeledig belastingmiddel: er wordt officieel geheven van de werknemer, maar de werkgever is verplicht de vereiste loonheffing in te houden en af te dragen. Hierdoor kan het soms onduidelijk zijn waar de verplichting van de werknemer begint en die van de werkgever eindigt.

Wat in ieder geval vaststaat, is dat de werkgever zich jegens zijn werknemer heeft te gedragen conform de norm van goed werkgeverschap. In bepaalde gevallen verplicht deze norm de werkgever de werknemer te informeren of zelfs te waarschuwen over wijzigingen die zijn werknemer aangaan. Zo dient een werkgever zijn werknemer bijvoorbeeld te informeren bij een (ingrijpende) wijziging in diens pensioenovereenkomst of diens arbeidsvoorwaarden.

Conclusie A-G over zorgplicht werkgever

Recent heeft A-G De Bock conclusie genomen in een zaak over de reikwijdte van de zorgplicht voor werkgevers bij relevante verdragswijzigingen in de loonbelasting. In deze zaak ging het om twee werknemers die in Zwitserland woonden en vanaf het begin van de jaren ’90 in dienst waren bij het bedrijf in kwestie. Zij waren vanaf het begin van hun loopbaan vrijgesteld van loonheffing. In 2012 is het belastingverdrag tussen Nederland en Zwitserland gewijzigd. Ten gevolge van deze verdragswijziging is de vrijstelling in de loonbelasting van de betreffende werknemers vervallen. De werkgever was op de hoogte van het feit dat de verdragswijziging mogelijk fiscale gevolgen voor de werknemers zou hebben, maar interpreteerde de wijziging zo dat deze gevolgen uit zouden blijven. De Belastingdienst en de rechter waren echter de mening toegedaan dat de vrijstelling voor de loonbelasting van de werknemers als gevolg van de verdragswijziging verviel. Aan de werknemers werden hierdoor navorderingsaanslagen inkomstenbelasting opgelegd. In geschil was onder meer of de werkgever de werknemers over de mogelijke fiscale gevolgen van deze verdragswijziging had moeten inlichten, ongeacht het feit dat de werkgever inschatte dat deze fiscale gevolgen zich uiteindelijk niet zouden voordoen.

De A-G overweegt dat een werkgever op grond van publiekrechtelijke normen op de hoogte moet zijn van de woonplaats van zijn werknemers, ook wanneer deze woonplaats in het buitenland ligt. Een werkgever moet tevens bijhouden of er relevante verdragswijzigingen ten aanzien van de inhouding van loonbelasting van zijn werknemers plaatsvinden. Dat brengt echter niet direct met zich mee dat de werkgever in alle gevallen zijn werknemers dient te wijzen op relevante verdragswijzigingen. Volgens de A-G bestaat een dergelijke verplichting slechts wanneer de werkgever niet alleen op de hoogte was van de verdragswijziging, maar deze tevens daadwerkelijk wist of redelijkerwijs behoorde te weten dat zijn werknemer(s) door de verdragswijziging loonbelasting verschuldigd zijn, terwijl deze werknemer(s) voor de verdragswijziging geen loonbelasting verschuldigd waren.

Gevolgen voor de praktijk en de adviseur

Wij vermoeden dat deze conclusie vooral voor bedrijfsfiscalisten nieuwe verplichtingen in het leven roept. Uiteraard is het afwachten of de Hoge Raad de conclusie bevestigt. Voor adviseurs voorzien wij op voorhand weinig risico’s. Dit kan echter anders zijn als een bedrijf voor de inhouding van loonbelasting uitgebreid en gedegen advies heeft ingewonnen bij een adviseur. In zo’n geval kan een adviseur door zijn zorgplicht verplicht worden het bedrijf in kwestie te wijzen op mogelijke (arbeidsrechtelijke) risico’s die met verdragswijzigingen of andere wijzigingen gemoeid zijn. Een actieve rol kan dus geboden en behulpzaam zijn.